کدام قلیان ضرر کمتری دارد؟
قلیان وسیله‌ای است که از آن برای کشیدن تنباکو استفاده می‌کنند. تنباکو اولین بار در قاره آمریکا کشت شد و پس از چند سال با محبوب شدن تنباکو، در تمام مناطق جهان کشت می‌شود. برگ‌های پهن و بزرگ تنباکو پس از خشک شدن خورد شده و به عنوان سیگار و قلیان استعمال می‌شود. دستگاه قلیان توسط ایرانی‌ها اختراع شد و کم کم در هند، افغانستان و کشورهای عربی نیز رواج پیدا کرد. در گذشته کسی از ضررهای قلیان باخبر نبود و حتی عده‌ای آن را کاملا بی ضرر می‌دانستند و گمان می‌کردند با عبور دود حاصل از سوختن زغال و تنباکو از آب تمام مواد مضر آن وارد آب شده و تصفیه می‌شود. هنوز هم بسیاری از مردم آگاهی لازم را ندارند و ضرر قلیان را کمتر از سیگار می‌دانند. قلیان تمام 70 ماده سرطانزا و 4 هزار ماده سمی سیگار را دارا می‌باشد و حتی مونوکسیدکربن زیادتری از سیگار تولید می‌کند. کشیدن قلیان به دلیل وجود ماده اعتیادآور نیکوتین، باعث وابستگی فیزیکی و اعتیاد فرد مصرف‌کننده می‌شود. در زمان قدیم میانگین سنی افراد مصرف‌کننده قلیان زیاد بود و افراد کهنسال در قهوه‌خانه‌ها و مراسم دسته‌جمعی مشغول به کشیدن قلیان می‌شدند. اما از دهه هفتاد به بعد گرایش جوانان به مصرف قلیان به شدت افزایش یافت به طوری که امروزه تمام جوانان دختر و پسر به کشیدن قلیان علاقه دارند و این وسیله پایه ثابت تمام مهمانی‌ها و دورهمی‌ها است. در این مقاله در مورد ضررهای قلیان و این که کدام قلیان ضرر کمتری دارد صحبت خواهیم کرد.
1- ضررهای قلیان
کشیدن قلیان به خصوص قلیان میوه‌ای برای اعضای حیاتی و مهم بدن یعنی ریه‌ها، قلب، کبد و کلیه‌ها مضرات زیادی دارد. میزان دودی که با هر پک قلیان وارد بدن می‌شود تقریبا بیست برابر دود سیگار است. با استفاده از شلنگ مشترک قلیان، بیماری‌های عفونی مانند هپاتیت ب، کرونا و سرماخوردگی بین افراد منتقل می‌شود. با کشیدن قلیان مونوکسید زیادی وارد خون می‌شود و همین امر باعث بالا رفتن ضربان قلب می‌شود. فشار خون بالا خطر سکته قلبی و بیماری‌های قلبی عروقی را افزایش می‌دهد. نیکوتین موجود در دود قلیان احتمال سرطان خون، مثانه، ریه، کبد، حنجره، دهان، ریه، مری، لوزالمعده، کلیه و… را افزایش می‌دهد. ضررهای قلیان فقط شامل فردی که قلیان می‌کشد، نیست بلکه اطرافیان نیز از این خطرات در امان نیستند. کودکان بیشتر از همه افراد آسیب‌پذیر می‌باشند. دود قلیان احتمال مرگ ناگهانی، آسم و عفونت‌های ریوی را در کودکان بالا می‌برد. سوختن فویل آلومینومی که روی سری قلیان میوه‌ای قرار می‌گیرد باعث ایجاد مواد سرطانزا می‌شود. مردانی که به کشیدن تنباکو اعتیاد دارند بیشتر در معرض ناباروری قرار می‌گیرند. زیرا ماده سمی نیکوتین در رگ‌های آلت تناسلی آن‌ها رسوب کرده و باعث بی‌کیفیت شدن و کم تحرکی اسپرم‌ها می‌شود. زنان قلیانی نیز در بعضی مواقع دچار ناباروری میشوند زیرا دود سمی تنباکو، روی تخمک‌ها نیز آثار مخربی دارد. این زنان معمولا نوزادانی با وزن بسیار کم به دنیا می‌آورند. پوکی استخوان، سوء هاضمه، یائسگی زود هنگام، بی‌اشتهایی، کاهش وزن، پیری زودرس پوست و کم خوابی از دیگر ضررهای قلیان به شمار می‌روند.
2- ضرر قلیان معمولی کمتر است یا قلیان میوه‌ای؟
قلیان‌های معمولی به قلیان‌هایی گفته می‌شود که تنباکوی استفاده شده در آن‌ها شامل تنباکوی برازجان و خوانسار است. این تنباکوها چوب خشک شده تنباکو هستند که بدون هیچ مواد افزودنی آماده میشوند و نسبت به تنباکوهای میوه‌ای ضرر کمتری دارند. بیشتر قدیمی‌ها و افراد حرفه‌ای از قلیانی معمولی استفاده می‌کنند. توصیه می‌شود که افراد مبتدی برای شروع نباید تنباکوی برلزجان یا خوانسار استفاده کنند، زیرا گیرایی این تنباکوها خیلی بالاست و فرد را دچار سردرد و سرگیجه می‌کند. برای آماده کردن تنباکوی خوانسار و برازجان سه روش وجود دارد. روش خشک اولین روش آماده سازی تنباکوی خوانسار است. در این روش به مدت چند ثانیه تنباکو را زیر آب می‌گیرند، سپس آب آن را گرفته و روی سری قلیان قرار می‌دهند. روش بعدی به روش نم‌دار معروف است. تنباکو را دوازده ساعت در ظرف سفالی و داخل آب قرار می‌دهند که زهر آن کشیده شود. بعد آب آن را فشار می‌دهند و روی قلیان می‌گذارند. روش شرابی نیز به این شکل است که اول تنباکو را روی سری قرار می‌دهند و با انگشت زیر آن را می‌گیرند. سپس داخل سری را پر از آب می‌کنند و بلافاصله روی قلیان می‌گذارند تا آب تنباکو به داخل کوزه قلیان بریزد. فرق تنباکوی معمولی خوانسار با تنباکوهای دیگر این است که هنگام آماده کردن آن، زغال به طور مستقیم روی تنباکو قرار می‌گیرد و دیگر نیازی به فویل نیست. در پاسخ به این سوال که “کدام قلیان ضرر کمتری دارد” باید بگوییم که ضرر قلیان‌های معمولی بسیار کمتر از قلیان‌های میوه‌ای است. در سالهای اخیر قلیان‌های میوه‌ای طرفداران خیلی زیادی پیدا کرده است. تنوع طعم و مزه و مصرف راحت این تنباکوها باعث شده که جوانان زیادی از آن استفاده کنند. ضررهای قلیان میوه‌ای به مراتب بیشتر از مضرات تنباکوی معمولی است. تنباکوی میوه‌ای را از بی‌کیفیت‌ترین تنباکوهای باقی مانده در انبار می‌سازند. این تنباکوها اغلب دچار قارچ و کپک هستند. با افزودن گلیسیرین، اسانس میوه‌ها و مواد شیمیایی آن را تبدیل به تنیاکوی میوه‌ای می‌کنند. دود حاصل از سوختن این تنباکو علاوه بر نیکوتین حاوی مواد سمی بسیار زیادی است. در سالهای اخیر به دلیل مصرف زیاد تنباکوهای میوه‌ای آمار مرگ و میر ناشی از بیماری‌های قابل پیشگیری به طرز وحشتناکی افزایش یافته و باعث نگرانی شده است.
با خواندن این مقاله متوجه شدید که قلیان معمولی و قلیان میوه‌ای به خاطر داشتن ماده اعتیادآور نیکوتین دارای مضرات مشترکی هستند. اما مضرات قلیان میوه‌ای به دلیل افزودن مواد شیمیایی و اسانس به تنباکوی آن، به مراتب بیشتر از قلیان معمولی می‌باشد. برای حفظ سلامتی خود و خانواده خود سعی کنید از کشیدن قلیان خودداری کنید و اگر به مصرف قلیان اعتیاد دارید با مشورت پزشک اقدام به ترک قلیان نمایید. امیدواریم از خواندن این مطلب استفاده لازم را برده باشید.