معرفی انواع مختلف تنباکو
تنباکو گیاهی است که با برگ‌های پهن که ارتفاع آن به دو متر می رسد. برگ های تنباکو با پرز پوشیده شده و شیره چسبناکی دارد. به طور کلی دو نوع تنباکو در دنیا تولید می‌شود که عبارتند از: تنباکوی معسل و تنباکوی سنتی. تنباکو در اکثر نقاط جهان کشت می‌شود. در کشور ما ایران، تنباکو در شهرهای اصفهان، گلپایگان، خمینی‌شهر، کاشان، مبارکه، شیراز، ابرکوه، جهرم، سروستان، خواف، شاهرود، خوانسار، برازجان، آباد، گاوبندی و … کشت می‌شود. بهترین زمان برای برداشت تنباکو وقتی است که رنگ برگ‌ها سبز متمایل به زرد بوده و به حالت موزائیکی همراه با لکه‌های قهوه‌ای در آمده باشد. زمان برداشت نیز باتوجه به آب و هوای مناطق مختلف فرق دارد. معمولا از اواخر فروردین شروع تا اواسط اردیبهشت متغیر است. در استان بوشهر برداشت تنباکو در مرداد ماه صورت می‌گیرد. و در استان فارس و اصفهان اواخر مهرماه بهترین زمان برداشت تنباکو است. در این مقاله در مورد انواع تنباکو که شامل تنباکوی خوانسار و برازجان و تنباکوی و خصوصیات انواع مختلف تنباکوهای میوه‌ای توضیحاتی را خدمت شما ارائه داده‌ایم.
تنباکوی خوانسار
تنباکوی خوانسار از سالهای دور پرطرفدارترین تنباکو در بین ایرانیان است. این تنباکوی اصیل فاقد هر گونه مواد نگهدارنده و اسانس و افزودنی می باشد. دود حاصل از سوختن تنباکوی خوانسار زیاد نیست اما گیرایی زیادی نسبت به تنباکوهای دیگر دارد. قبل از استفاده از تنباکوی خوانسار در قلیان، باید آن را به مدت نصف روز در آب خیس کنید. تفاوت قلیون خوانسار با قلیون‌های دیگر این است که هنگام کشیدن این نوع تنباکو در سری قلیان دیگر از فویل آلومینیومی استفاده نمی‌شود و تنباکو مستقیما در معرض حرارت زغال داغ قرار می‌گیرد. تنباکوی خوانسار برای افرادی که به صورت حرفه‌ای قلیان می‌کشند مناسب‌تر است زیرا گیرایی بالای این تنباکو حال افراد تازه‌کار را خراب می‌کند. دود قلیون خوانسار آب دهان را فاسد می‌کند. بالا برنده فشارخون و عامل ایجاد ضعف در اعصاب است. مانند سایر تنباکوها به دلیل وجود ماده نیکوتین موجب نارسایی در کبد و بیماری‌های سرطان ریه، کبد، حنجره، دهان و … می‌شود. قوای جنسی را نیز کاهش می‌دهد.
تنباکوی برازجان
دلیل معروف شدن و محبوبیت تنباکوی برازجان در ایران دود غلیظ و مزه‌ی شیرین و تند این تنباکو است. زمان برداشت این نوع تنباکو از اواخر فروردین شروع و تا اواسط اردیبهشت ادامه دارد. چوب تنباکوی برازجان نسبت به بقیه تنباکوها ضخیم‌تر و بلندتر است و همه قسمت‌هایش از ساقه تا برگ‌ها قابل استفاده می‌باشند. تنباکوی برازجان پس از تنباکوی خوانسار پرمصرف‌ترین نوع تنباکو در ایران است. هنگام استفاده از تنباکوی برازجان باید آن را به میزان 6 ساعت در آب بخیسانید. در ساخت این تنباکو از هیچ گونه اسانس یا مواد افزودنی استفاده نمی‌شود. افرادی که تازه به عرصه کشیدن قلیان وارد شده‌اند هرگز نباید با کشیدن تنباکوی برازجان کار خود را شروع کنند زیرا استنشاق دود غلیظ این تنباکو برای افراد تازه‌کار کار سختی است و ممکن است آن‌ها را دچار سردرد و سرگیجه کند.
آماده سازی تنباکوی خوانسار و برازجان برای استفاده در قلیان
سه روش برای آماده کردن تنباکوهای خوانسار و برازجان وجود دارد که عبارتند از: روش خشک، روش نم‌دار، روش شرابی.
روش خشک به این صورت است که باید تنباکویی را که داخل صافی ریخته شده فقط چند ثانیه زیر آب بگیرید و با فشار دست سعی کنید آب تنباکو گرفته شود.
در روش نم‌دار باید تنباکو را نصف روز داخل ظرفی که پر از آب است، خیسانده شود.
برای روش شرابی باید تنباکوی خوانسار یا برازجان را در سری قلیان قرار داده و سپس روی تنباکوها آب بریزید. قبل از ریختن آب انگشت خود را زیر سری قرار دهید تا آب از آن خارج نشود. حالا با دقت سری قلیان که پر از آب و تنباکو است به بدنه قلیان وصل کنید. با این کار آب داخل سری از طریق لوله بدنه به داخل کوزه‌ی آب قلیان می‌ریزد.
تنباکوی میوه‌ای
در سالهای اخیر تنباکوهایی با عنوان تنباکوی میوه‌ای وارد بازار شده‌اند. ضرر این تنباکوها از تنباکوهای دیگر بیشتر است اما متاسفانه به دلیل تنوع در طعم و مزه طرفداران بیشتری را به خود جذب کرده است. تنباکوهای میوه‌ای علاوه بر نیکوتین، مواد شیمیایی دارند که زمینه ساز ابتلا به انواع سرطان هستند. برای ساخت تنباکوی میوه‌ای توتون‌هایی را که مدت‌هاست در انبارها نگهداری می‌شوند، خرد می‌کنند. سپس آن‌ها را شسته وخشک می‌نمایند. مرحله بعد نوبت اضافه کردن گلیسیرین است. هر چه میزان گلیسیرین به مقدار کافی باشد تنباکوی با کیفیت‌تری تولید می‌شود. در مرحله بعدی اسانس میوه‌ها را به تنباکو اضافه می‌کنند. انواع مختلف طعم و اسانس باعث می‌شود که تنباکوهای میوه‌ای اصطلاحا دارای طعمی شیرین، تلخ، سبک و سنگین باشند. پس از پایان مراحل تولید تنباکوهای میوه‌ای، آن‌ها را بسته بندی کرده و به بازار عرضه می‌کنند.
خصوصیات انواع مختلف تنباکوهای میوه‌ای
تنباکوی هلو
این تنباکو گرم و سنگین است و بوی تندی دارد. به دلیل نشاط آوری که دارد در سفره‌خانه‌ها بیشتر قلیان این نوع تنباکو را سفارش می‌دهند.
تنباکوی دوسیب
سنگین‌ترین تنباکوی میوه‌ای تنباکوی دو سیب می‌باشد. بسیار گرم و سنگین است و به دلیل داشتن مواد شیمیایی بیشتر هنگام مصرف به فرد احساس استرس و نگرانی شدیدی دست می‌دهد.
تنباکوی لیمو
تنباکویی سرد و سبک بوده و در تولید آن مواد از مواد شیمیایی کمتری استفاده شده است. کشیدن قلیان لیمو به فرد احساس آرامش می‌دهد.
تنباکوی آلبالو
این نوع تنباکو همانند تنباکوی دوسیب گرم است ولی سنگینی اش به آن اندازه نیست. کشیدن تنباکوی آلبالو، ایجاد کننده حس استرس و نگرانی در فرد است.
تنباکوی انگور
این تنباکو به دلیل داشتن طعم خوب و ایجاد حس شادی، طرفداران زیادی دارد.
تنباکوی پرتقال
این تنباکو سرد است ولی سبک نیست. گاهی باعث بروز سردرد می‌شود اما به طورکلی آرامبخش است. افراد تازه کار معمولا با این نوع تنباکو شروع می‌کنند.
تنباکوی نعناع
سردترین نوع تنباکوی میوه‌ای، نعناع است. دود تنباکوی نعناع خاصیت خوشبوکنندگی دهان را دارد ولی باعث ایجاد درد در معده و سر می‌شود. تنباکوی نعناع همواره با طعم‌های دیگر میکس می‌شود و به تنهایی استفاده نمی‌شود.