قلیان و عوارض استفاده از آن چیست؟
قلیان وسیله ای که اجزای آن از یک ظرف کوزه مانند حاوی آب سرد و یک بدنه از جنس چوب یا فلز که به بالای کوزه وصل شده و یک جا ذغالی که به بالای بدنه متصل است تشکیل شده است. به بدنه قلیان شیلنگی متصل است که دود حاصل از سوختن تنباکو و زغال گداخته از طریق مکش توسط شلنگ به دهان فرد استعمال کننده‌ی قلیان می‌رسد. در زبان عربی به قلیان غلیون به معنی پیپ یا نارگیله گفته می‌شود. این وسیله در ایران اختراع شد و سپس وارد کشورهای دیگر شد. دوران گذشته در کشورهایی مانند پاکستان و هند افراد کهنسال از قلیان استفاده می‌کنند و این جای نگرانی زیادی داشت. اما اخیرا این وسیله‌ی استعمال تنباکو در مناطق شهری و بین تمام اقشار جامعه پیر و جوان، زن و مرد، باسواد و بی سواد در حال همه‌گیر شدن است. این در حالی است که بدون اطلاع از عوارض قلیان فقط برای تفریح و خوشگذرانی اقدام به کشیدن آن می‌کنند. قلیان نیز مانند تمام دخانیات عوارض و مضرات زیادی دارد. در این مطلب به طور مفصل به عوارض قلیان، عوارض قلیان در بارداری و دوران شیردهی، همچنین عوارض قلیان بر عملکرد جنسی مردان پرداخته‌ایم.
1- عوارض استفاده از قلیان
طبق تحقیقاتی که صورت گرفته مشخص شده است که شیلنگ آلوده‌ی قلیان در انتقال بیماری‌ها نقش بسیار مهمی را ایفا می‌کند. تا کنون پنج نوع بیماری هپاتیت کشف شده است و از بین آنها هپاتیت نوع A و هپاتیت نوع B از عوارض مصرف قلیان با شلنگ مشترک هستند. برخلاف باور عمومی کشیدن قلیان چندین برابر مخرب‌تر و مضرتر از کشیدن سیگار است. حجم دودی که با دم و بازدم قلیان به ریه ها وارد و از آن خارج می‌شود 10 الی 20 برابر بیشتر از دود سیگار است.
یک ساعت مصرف سیگار معادل 30 پک و یک ساعت مصرف قلیان معادل 200 پک می‌باشد. طبق مطالعاتی که صورت گرفته وجود آنتی ژن کارسینوامبریونیک در خون افرادی که قلیان می‌کشند رابطه مستقیمی با ایجاد تومور در بدن افراد دارد. از دیگر عوارض قلیان میتوان به بالا بردن خطر حمله قلبی اشاره کرد. دود مونوکسید کربن حاصل از سوختن زغال و تنباکو سطح اکسیژن موجود در خون را پایین آورده و سبب بی‌خوابی و بالا بردن خطر سکته قلبی می‌شود. مواد سمی قلیان پس از ورود به بدن و رسوب در عروق خونی باعث انسداد آنها شده و باعث بیماری قلبی و آریتمی می‌شوند. مصرف قلیان تری گلیسیرید خون را نیز بالا می‌برد.
تری گلیسیرید عامل اصلی بیماری قلبی کرونری می‌باشد. مصرف بی‌رویه قلیان باعث افزایش مشکلات ریوی نیز می‌شود و علائم آن معمولا با خارش گلو، سرفه‌های خشک، خس خس گلو، گرفتگی قفسه سینه می‌باشد. در صورت درمان نشدن و قطع نکردن مصرف قلیان فرد، دچار بیماری‌هایی مانند برونشیت مزمن و سل نیز خواهد شد. کاهش اسپرم در مردان، یائسگی زودرس در زنان، ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن از دیگر عوارض قلیان هستند. مصرف تمام دخانیات از جمله قلیان در بروز زخم‌های گوارشی، رفلاکس معده، سرطان‌های دستگاه گوارشی و مشکلات سوء هاضمه نقش بسزایی ایفا می‌کند. همچنین در روند بهبود زخم نیز تاثیر منفی می‌گذارد.
نیکوتین موجود در قلیان مانع از جذب کلسیم شده و خطر پوکی استخوان زود هنگام را در پی دارد. ریه و قلب دو عضو مهمی هستند که قلیان آسیب جدی به آنها وارد می‌کند. سرطان‌های ریه، لب و دهان، حنجره، مری، معده، لوزالمعده، کبد، مثانه، روده بزرگ مهمان‌های ناخوانده‌‌ی بدن هستند که گاهی مصرف بی‌رویه‌ی قلیان عامل دعوت آنها به بدن است.
2- عوارض قلیان در بارداری و دوران شیردهی
عموما تنها روش استعمال دخانیات در بین زنان و دختران ایرانی که در اجتماع پذیرفته شده و مثل کشیدن سیگار زیاد ناهنجار به شمار نمی‌آید، مصرف قلیان می‌باشد. تحقیق و مطالعاتی بین زنان باردار مصرف کننده‌ی قلیان و زنان بارداری که در دوران بارداری مصرف قلیان نداشته‌اند، صورت گرفته و نتیجه‌ی حاصل شده نشان می‌دهد که تنها تفاوت بین نوزادن این دو مادر اختلاف وزن آن‌هاست. نوزاد مادری که در دوران بارداری قلیان مصرف کرده کاهش وزنی در حدود 200 گرم کمتر از حد نرمال دارد. در مشخصه‌های دیگر نوزاد مانند دیسترس تنفسی، نمره‌ی آپگار و طول قد ایرادی مشاهده نشده است. یکی دیگر از عوارض مصرف قلیان در دوران بارداری بالا بردن ریسک متولد شدن نوزاد با بیماری انحراف چشمی (رتینو‌پاتی) است. مصرف قلیان در دوران شیردهی هم برای نوزاد مضر است و خطراتی چون بروز حساسیت‌های تنفسی برای کودک، سندروم SIDS یا همان مرگ ناگهانی نوزاد و رشد ناکافی و ضعیف نوزاد را به دلیل کاهش شیر مادر به همراه دارد. سقط جنین در زنان سیگاری و مصرف کننده قلیان چند برابر بیشتر از سایر زنان می‌باشد. برای جلوگیری از بروز این مشکلات نیاز به اجرای سیاست‌گذاری در بهداشت جامعه و آموزش زنان باردار و منع آنها از مصرف هر گونه سیگار و قلیان و مواد مخدر می‌باشد.
3- عوارض قلیان بر عملکرد جنسی مردان
مصرف قلیان و نیکوتین موجود در دود آن بر عملکرد جنسی و باروری مردان تاثیر منفی می‌گذارد. دود قلیان باعث نشت وریدی در اندام تناسلی مردان شده و ایجاد اختلال می‌کند. اسپرم مردانی که به طور مداوم 5 سال دود قلیان را وارد بدن خود کرده‌اند، از نظر کیفی و کمی دچار اختلال شده و در نتیجه قدرت باروری در آنها کاهش می‌یابد. بروز تغییرات ژنتیکی و شکستن کروموزوم در اسپرم ها و بی کیفیت شدن آنها، خطر متولد شدن نوزادی که مشکلات ژنتیکی دارد را چند برابر بیشتر می‌کند.
4- روش‌های موثر در ترک قلیان
ترک قلیان مزیت‌های زیادی دارد. با ترک قلیان، مزه غذاها را بهتر میتوان درک کرد. در هزینه‌‌ها صرفه‌جویی می‌شود. اطرافیانتان از قرار گرفتن در معرض دود قلیان آسوده می‌شوند و اعتماد به نفس فرد پس از ترک قلیان بالا می‌رود. با ترک قلیان می‌توانید از سرفه، تنگی نفس، بوی بد دهان، سردرد، دندان‌های زرد و کثیف، گودی زیر چشم و پوست تیره خداحافظی کنید. در دوران ترک از حضور در مکان‌های مخصوص استعمال قلیان خودداری کنید. ایجاد انگیزه‌ی درونی فاکتور بسیار مهمی در ترک قلیان است. از معایب و فایده‌های قلیان لیستی تهیه کنید. با خواندن این لیست پی خواهید برد که معایب و عوارض کشیدن قلیان به مراتب از فواید آن بیشتر است. خانواده ،اطرافیان و دوستان نیز باید با افراد مصرف کننده‌ی قلیان در ترک آن کمک و یاری کنند.
بهتر است تا جای ممکن از مصرف قلیان جلوگیری کنید و در صورتی که قصد قلیان کشیدن را دارید از تنباکوهای طبیعی برای این کار استفاده کنید. تنباکوی طبیعی هوکا فروتز یکی از انواع تنباکو است که هیچگونه آسیبی به شما نمی‌رساند. در ساخت و تولید تنباکوی طبیعی هوکا فروتز از مواد کاملا طبیعی استفاده می‌شود و این تنباکو عاری از هرگونه نیکوتین و قطران است. به همین خاطر می‌توانید با خیالی آسوده و بدون هیچگونه نگرانی بابت عوارض مصرف قلیان از این تنباکو استفاده کنید.