کشیدن قلیان چه مضراتی برای بدن دارد؟
اکثر افراد جامعه و مصرفکنندگان قلیون تصور میکنند که دودی که از آب قلیون رد میشود، باعث از بین رفتن مواد سمی داخل آن میشود. این تصور کاملا اشتباه است و هر بار کشیدن قلیان معادل کشیدن کشیدن یک پاکت سیگار است. دود قلیان نه تنها نیکوتین بیشتری از سیگار دارد بلکه مونوکسید کربن بیشتری نیز وارد بدن میکند. طبق آمار مصرف سیگار و قلیان دلیل اصلی 10 درصد از مرگهای قابل پیشگیری در دنیا به شمار میرود. سالیانه هزاران نفر به دلیل مصرف دخانیات و عوارض ناشی از جان خود را از دست میدهند. سازمان بهداشت جهانی با ذکر مضرات قلیون اعلام کرده است که قلیان جایگزین سالم و درستی به جای سیگار نیست و افراد باید برای جلوگیری از ابتلا به انواع بیماریها مصرف سیگار و قلیان را ترک کنند. محبوبیت قلیان به دلیل تبلیغات زیاد و اشتباه روز به روز در حال افزایش است و در سالهای اخیر انواع مختلف تنباکو با طعمهای میوه وارد بازار شده است. تنباکوهای میوهای بار اول در کشورهای عربی تولید شد و سپس در تمام کشورهای مصرف کننده قلیون گسترش یافت. در ترکیبات این تنباکوها از اسانس، مواد شیمیایی و بدترین برگهای توتون با بسته بندیهای زیبا و پر زرق و برق استفاده میشوند. در این مقاله درباره مضرات قلیون صحبت خواهیم کرد.
1- افزایش بیماریهای قلبی با مصرف قلیون
یکی از مهمترین مضرات قلیون، افزایش ابتلا به بیماریهای قلبی و فشار خون است. دود قلیون پس از ورود به ریهها به جریان خود وارد میشود. این دود به دلیل وجود ماده سمی و اعتیادآور نیکوتین باعث سفت شدن رگها و تصلب شرائین میشود و همچنین باعث میشود که چربیها در سرخرگها رسوب کنند. به طور کلی بیماریهای قلبی و فشار خون در افراد مسن شایعتر است. اما متاسفانه به دلیل افزایش مصرف قلیون در بین جوانان، این بیماری در گروههای سنی پایین نیز دیده میشود. عدهای از وزشکاران نیز بر این باورند که به دلیل انجام ورزش اگر قلیون مصرف کنند دچار بیماریهای قلبی نمیشوند، در حالی که این باور کاملا اشتباه است. کشیدن قلیون تری گلیسیرید خون را بالا برده و با تنگی عروق کرونر باعث سکته قلبی میشود. یکی دیگر از مضرات قلیون نامنظم کردن ضربان قلب و مبتلا شدن به آریتمی قلبی میباشد.
2- مشکلات ریوی با مصرف قلیون
یکی دیگر از مضرات قلیون این است که باعث افزایش خطر مشکلات ریوی میشود. با استنشاق دود قلیان مونوکسید کربن و نیکوتین وارد ریهها میشود. سرطان ریه و برونشیت مزمن از مضرات قلیون به شمار میروند و جزء شایعترین عوامل مرگ و میر است. کسانی که به دلیل کشیدن قلیان دچار بیماری برونشیت مزمن میشوند، مشکلات ریوی زیادی دارند به طوری که حتی اگر اقدام به ترک مصرف قلیان کنند، باز هم ریه آنها به حالت طبیعی و قبلی باز نخواهد گشت. مبتلایان به برونشیت تنها کمکی که با ترک قلیان به خود میکنند، این است که از وخیم تر شدن مشکل ریه خود جلوگیری میکنند و درمان قطعی برای آنها وجود ندارد. سل، سرفه، عفونت، خونریزی، کاهش وزن، تنگی نفس و تب جز مضرات مصرف قلیان بر اثر ابتلا به برونشیت مزمن ریوی هستند. گاهی اوقات مشکلات تنفسی بیماران به حدی زیاد میشود که بیمار حتما باید از کپسول اکسیژن استفاده کند.
3- افزایش بیماریهای عفونی با مصرف قلیون
افرادی که به مصرف قلیان اعتیاد دارند، با استفاده از شلنگ مشترک قلیان و تماس دهانی با آن باعث انتقال بیماریهای ویروسی و عفونی به یکدیگر میشوند. معمولا قلیان به صورت دسته جمعی مصرف میشود و افراد کمی هستند که از شلنگ جداگانه استفاده کنند. کرونا، هپاتیت B و C، تب خال، سل، سرماخوردگی، بیماریهای قارچی و… از بیماریهای شایعی هستند که مصرف دسته جمعی از یک قلیان باعث انتقال آنها میشود.
4- تاثیر منفی مصرف قلیون روی اسپرمها
مردانی که به کشیدن قلیان اعتیاد دارند، در معرض ابتلا به ناباروی قرار دارند. نیکوتین موجود در دود قلیان در رگهای وردیدی اندام تناسلی مردانه رسوب میکند و ساخته شدن اسپرمها را دچار اختلال میکند. کیفیت و کمیت اسپرم مردهایی که چند سال پی در پی مشغول به کشیدن قلیان از سطح پایینی برخوردار است و به همین دلیل از قدرت باروری کمتری نسبت به مردان سالم برخوردار هستند. شکسته شدن DNA سلولهای جنسی و ایجاد تغییرات ژنتیکی، احتمال به دنیا آمدن نوزادی را که از لحاظ ژنتیکی دچار مشکل هستند، بالا میبرد.
5- مضرات قلیون در دوران بارداری و شیردهی
در جامعه ایران کشیدن قلیون برای زنها به اندازه کشیدن سیگار ناهنجاری به شمار نمیرود و به همین دلیل دختران جوان و زنهای زیادی به مصرف قلیان اعتیاد پیدا کردهاند. محققان روی تعدادی از زنان باردار مصرفکننده قلیون و زنانی که قلیان نمیکشند، تحقیقاتی را انجام دادهاند. پس از تولد نوزادان آنها را با هم مقایسه کردند. وزن نورادانی که مادر آنها در دوران بارداری قلیون مصرف کرده نسبت به بقیه کمتر بود. یکی دیگر از مضرات قلیون در دوران بارداری تولد نوزادانی است که دچار مشکلات و انحراف چشمی هستند. حساسیت تنفسی، مرگ ناگهانی به دلیل SIDS، زایمان زودرس، کمبود رشد نوزاد به دلیل کاهش شیر مادر از دیگر عوارض مصرف قلیان میباشند. سقط جنین نیز از موارد شایعی است که در این زنان به وفور دیده میشود. برای جلوگیری از بروز چنین اتفاقاتی باید سطح آگاهی جامعه به خصوص زنان خانه دار و دخترهای جوان را از مضرات قلیون بالا برد.
6- ابتلا به انواع سرطان با مصرف قلیان
دود قلیان به خاطر وجود نیکوتین و مونوکسیدکربن باعث ایجاد انواع سرطانها مانند سرطانهای کبد، روده بزرگ، دهان، ریه، حنجره، مری، سرطان خون، تخمدان، رحم، مثانه و… نقش بسیار مهمی ایفا میکند. همانطور که قبلا نیز اشاره کردیم، مواد شیمیایی موجود در دود قلیان وارد جریان خود شده و در عملکرد تمام اندامهای داخلی بدن اختلال به وجود میآورد و ایجاد مشکل که DNA سلولها آنها را به سلولهای سرطانی تبدیل میکنند. هر چه مدت زمان اعتیاد به مصرف قلیان بیشتر باشد، احتمال ابتلا به انواع سرطان نیز بالاتر میرود. به طور کلی استعمال تنباکو و سیگار عامل مرگ و میر تعدادی زیادی از مردم است. برای پیشگیری از سرطان و بیماریهای دیگر باید هر چه زودتر اقدام به ترک مصرف دخانیات کنید.
7- کشیدن قلیون و آسیب به سلامت دیگران
برخی از افراد گمان میکنند که کشیدن قلیان فقط روی سلامتی فرد مصرف کننده تاثیر مخرب دارد. در حالی که یکی تز مهمترین مضرات قلیون آسیب به دیگران است. دود حاصل از سوختن تنباکوی قلیان در فضا پخش میشود. این دود که حاوی صدها ماده شیمیایی، مونوکسید کربن و نیکوتین است وارد دهان افراد دیگر میشود و از طریق تنفس به ریه رفته و از آنجا وارد جریان خون میشود. کودکانی که در خانه یک فرد قلیانی زندگی میکنند، در معرض خطر قرار دارند. طبق تحقیقات انجام شده، نزدیکان و کسانی که با یک فرد مصرف کننده قلیان و سیگار در یک خانه زندگی میکنند اغلب دچار مشکلات تنفسی، وزن پایین، پوکی استخوان و بیماریهای دیگر میشوند. اگر سلامت بستگان و افراد خانواده برایتان اهمیت دارد، هرگز در کنار آنها قلیان نکشید و هر چه سریعتر به فکر ترک آن باشید تا علاوه بر سلامت اطرافیان، سلامت خود را نیز حفظ کنید.
8- روشهای ترک قلیان
اگر به تازگی شروع به مصرف قلیون کردهاید و هر چند روز یکبار قلیون میکشید، برای ترک کار سختی پیش رو ندارید. از رفتن به مکانهایی که قبلا در آنجا قلیون میکشیدید، اجتناب کنید. در ذهن خود انگیزه ترک را ایجاد کنید و از خانواده خود بخواهید که شما را یاری کنند. راجع به مضرات قلیون اطلاعات کسب کنید تا انگیزه شما برای ترک بیشتر شود. اوقات فراغت خود را با پیاده روی، ورزش، مطالعه، تماشای فیلم و خوردن خوراکیهای مورد علاقه خود پر کنید. پولی را که بابت مصرف قلیون خرج میکردید، پسانداز کنید. پس از ترک قلیان و ایجاد تغییرات مثبت در ظاهر خود متوجه خواهید شد که سلامتی از هر چیزی با ارزشتر است.
در این مقاله به طور مفصل درباره مضرات قلیون و تاثیر آن بر روی سلامتی افراد صحبت کردیم. با این وجود در صورت استفاده از تنباکوی طبیعی و بدون نیکوتین، این مضرات به اندازهی چشمگیری کاهش خواهند یافت.